Hoe is het met je schrijfplan in wording? Als het goed is heb je het thema voor je boek voor ogen, is je rode draad van het verhaal in concept zichtbaar en heb je kortere verhaallijnen uitgezet om de spanning vast te houden. Je hebt karakterkaarten gemaakt voor je belangrijkste personages en je hebt uitgezocht in welk vertelperspectief je je verhaal gaat schrijven. De hoogste tijd om je informatie te ordenen zodat je het allemaal makkelijk weer terug kunt vinden. Dat scheelt je enorm veel tijd in het vervolg van je schrijfproces. Vandaag reik ik je een aantal ideeën aan voor het ordenen van je informatie. Kies vooral een manier die bij jou past. Misschien is dat één van onderstaande ideeën, een combinatie daarvan of inspireert het je zelf iets te bedenken.
Schema’s
Ik ben dol op schema’s. Het helpt mij enorm om de gebeurtenissen in trefwoorden uit te zetten op een tijdlijn. Voor mijn eerste boek werkte ik ook veel met mindmaps. Hierin sorteerde ik de onderwerpen en personages die bij elkaar hoorden. Dat gaf al een soort index van alle informatie die ik had verzameld en het gaf een idee van de informatie die ik nog nodig meende te hebben. In de mindmap werkte ik met trefwoorden en verwijzingen naar word-documenten waarin ik de informatie geordend op onderwerp bewaarde. In het begin vergat ik de bron van elk stukje informatie te noteren. Daar heb ik later spijt van gekregen. Het schrijfproces van een boek neemt nogal wat tijd in beslag en dan is het handig om bepaalde informatie nog eens opnieuw te bekijken.
Moodboard
Een hele leuke manier om je informatie overzichtelijk weer te geven is een moodboard. Boven mijn schrijfbureau hangt een prikbord van één bij anderhalve meter. Hierop heb ik mijn belangrijkste schema’s, mindmaps en foto’s geprikt. In een oogopslag heb ik de meest belangrijke informatie in beelden en trefwoorden bij elkaar. Dat werkt voor mij heel goed. Alleen al een blik op mijn prikbord maakt dat ik de sfeer van mijn verhaal naar boven kan halen. Het stimuleert enorm om verder te gaan met schrijven. Af en toe ververs ik de afbeeldingen op mijn prikbord. Als ik ergens een goede tip tegenkom, bijvoorbeeld voor het schrijven van een krachtige dialoog of voor het weergeven van een bepaalde sfeer, schrijf ik dat op een notitieblaadje en prik dat erbij. Om af en toe naar te kijken en in de praktijk te brengen! Lijkt dat je wat, zo’n moodboard? Op de site van Daretoo vind je ideeën voor het maken van een moodboard. Het kan ook digitaal met Pinterest, maar dat heb ik zelf nog niet eerder gedaan.
Scrivener
Misschien is dat niks voor jou: al die vellen papier en werk je liever volledig digitaal. Dat kan natuurijk ook. Er zijn verschillende tools. Voor mijn tweede boek (en ook voor deze blogserie) maak ik gebruik van het programma Scrivener. Dit programma is speciaal ontworpen voor schrijvers. Je kunt er allerlei soorten schrijfwerk in kwijt: fictie, blogs, scripts of non-fictie. De filosofie achter deze schrijverstool is dat je je boek niet van voor naar achter hoeft te schrijven, maar bijvoorbeeld begint met het slot, daarna de openingsscènes schrijft en daarna pas de scènes daartussen invult. De scènes kun je groeperen in hoofdstukken en je kunt er eindeloos mee blijven schuiven, stukken tussenvoegen, passages schrappen en weer terughalen. Ideaal om een goede structuur van je boek neer te zetten.
Ik heb nog lang niet alle mogelijkheden van Scrivener ontdekt, maar een aantal handige features wil ik alvast met je delen:
- Snapshots: van elk hoofdstuk of elke scène kun je een snapshot maken. Deze momentopname registreert Scrivener (met datum) en kun je later weer terughalen. Je kunt je snapshot vergelijken met een later snapshot. De (gemarkeerde) verschillen zie je in een apart venster. Nooit meer gedoe met versiebeheer dus.
- Search: als je in het zoekscherm een naam, trefwoord of een hele zin typt, laat Scrivener in een oogwenk alle scènes zien waarin deze tekst genoemd wordt. Erg fijn als je bijvoorbeeld bedenkt dat je een personage toch een andere naam of beroep wilt geven of wanneer je een personage wilt schrappen uit je verhaal of wilt samenvoegen met een ander personage.
- Onderzoek: een apart gedeelte in Scrivener is gereserveerd voor onderzoeksresultaten. Je kunt er eindeloos veel tekst, beeld, links en zelfs filmpjes in kwijt. Ook hier kun je weer eindeloos met documenten schuiven, hernoemen, groeperen, enzovoort.
- Karakterkaarten: het romanformat van Scrivener bevat standaard karakterkaarten. Elk personage kun je een eigen kaart geven waarop je de specifieke eigenschappen en geschiedenis van dat personage bijhoudt. Je kunt er ook een foto in zetten.
- Omzetten naar eBook: vanuit Scrivener kun je het complete manuscript omzetten naar een eBook in .epub of .mobi-format. Ik ben nog niet geheel tevreden over hoe het eruit komt te zien, maar er zijn oneindig veel mogelijkheden de opmaak aan te passen naar jouw voorkeuren. Gelukkig zijn er veel youtube-filmpjes te vinden over werken met Scrivener, want sommige features zitten erg verstopt.
Natuurlijk zijn er ook minpuntjes van Scrivener:
- Het programma is niet gratis. Je kunt het gratis gebruiken voor een bepaalde proefperiode, maar de aanschaf van een permanente versie is niet echt goedkoop. Daarbij komen nog kosten voor een handleiding (als je dat wilt) en als je je documenten ook op andere apparaten wilt hebben, is de Scrivener app handig (kost ook geld).
- Scrivener is ontworpen voor Macintoshgebruikers. Er is een Windowsversie, maar die mist een aantal features.
Meer over Scrivener vind je hier.
Meer handige schrijftools die je helpen het schrijven van je boek goed aan te pakken, vind je op de site van Boezzt.
Deze week dus even pas op de plaats om alles wat je tot nu toe hebt gedaan te ordenen. Volgende week gaan we aan de slag met een indeling in hoofdstukken.
Rapporteer
Mijn reacties