hoeleesik korteverhalen2Hoe leuk zou het zijn als ik een of misschien zelfs meerdere korte verhalen kan schrijven als een soort spin-off van het grotere verhaal in mijn nieuw te verschijnen boek! Zo hoef ik nog geen afscheid te nemen van de personages in mijn boek. Informatie genoeg, want niet alle anekdotes en verzamelde informatie hebben het boek gehaald. Ik heb er niets van weggegooid, want als ik mijn boek mag promoten met een artikel in een tijdschrift, dan is die informatie juist nog erg waardevol. Maar een kort verhaal is geen artikel en het schrijven ervan een vak apart.

Ik heb veel bewondering voor schrijvers die goede korte verhalen schrijven. In een kort verhaal heb je geen ruimte om personages tot ontwikkeling te laten komen of een aanloopje te nemen. Vanaf de eerste alinea moet je de lezer het verhaal binnen sleuren en van begin tot einde blijven boeien. En dat binnen een beperkt aantal woorden. Soms wordt beginnende schrijvers aangeraden eerst korte verhalen te schrijven en daarna pas een boek. Misschien ben ik dan een uitzondering, want ik vind een kort verhaal schrijven veel ingewikkelder en een ultrakort verhaal (55 tot 99 woorden) vind ik helemaal niet te doen.

Korteverhalenschrijven
Korte verhalen schrijven van Ton Rozeman

Gelukkig zijn er schrijfboeken die helemaal gericht zijn op het schrijven van korte verhalen. Ik begon met het herlezen van het boek ‘Korte verhalen schrijven’ van Ton Rozeman. Hij legt goed uit hoe je herhalende gebeurtenissen kunt gebruiken in een kort verhaal en hoe je je verhaal meer diepte kunt geven door handig gebruik te maken van motieven (zich herhalende verhaalelementen). Het is een prettig leesbaar boek met heel veel voorbeelden die zijn tips illustreren.

 

Rozemans tips voor het schrijven van korte verhalen
De belangrijkste tips die ik uit zijn boek meenam, zijn:

  1. Introduceer in het begin van het korte verhaal meteen alle belangrijke elementen van het verhaal. Denk bij een verhaalelement aan: personages, setting, objecten, etc. Door die aan het begin van het verhaal meteen ten tonele te brengen, krijgt je verhaal vanaf de start lekker veel vaart.
  2. Experimenteer met het herschikken van die elementen binnen het kader van je verhaal. Combineer personages eens op een andere manier, laat ze op elkaar of op objecten reageren en kijk wat er gebeurt met je verhaal. Dat is echt een hele goede tip als je vastloopt in je verhaal. Dan kan het helpen het verhaal te schrijven vanuit een ander perspectief of objecten op andere wijze aan je personages te presenteren.
  3. Suggereer: leg niet alles uit, maar plant een suggestie in het hoofd van je lezer. Net als het schilderen of schetsen met een paar penseelstreken. Het is duidelijk wat het voorstelt, maar de rest mag de kijker zelf bedenken. Zo is dat ook met schrijven, zegt Rozeman en eigenlijk geldt dat niet alleen voor een kort verhaal, maar altijd. In een kort verhaal is het alleen nog belangrijker omdat je maar weinig woorden tot je beschikking hebt om het verhaal te vertellen.

 

Standaard verhaalstructuur
Ook heel nuttig: in Korte verhalen schrijven geeft Ton Rozeman handvaten voor het schrijven van een kort verhaal. Hij schrijft dat je een verhaal kunt opbouwen uit vier belangrijke momenten:

(1) point of attack - het leven van het personage neemt een wending,
(2) point of no return - hoofdpersonage slaat definitief een andere weg in dan normaal gesproken,
(3) scharnierpunten - belangrijke momenten die het verhaal vooruit stuwen en
(4) epifanie - een moment van inzicht voor lezer en hoofdpersonage waarmee je het verhaal afsluit.

Dit lijkt wel wat op de universele verhaalstructuur die Dennis Rijnvis noemt in een van zijn blogs: de Story Spine van Pixar. Het ‘recept’ dat Pixar gebruikt, geldt niet alleen voor korte verhalen uiteraard:

1. Er was eens … die elke dag … (aanloop naar point of attack)
2. Tot op een dag … (point of attack)
3. Daardoor … (point of no return)
4. En daardoor … tot uiteindelijk … (scharnierpunten)
5. En sinds die dag … (epifanie)

Hoe lees ik korte verhalen - Lidewijde Paris
hoeleesik korteverhalen

 

Een tweede boek over korte verhalen gaat niet over het schrijven van verhalen maar over het lezen ervan. Het heet dan ook ‘Hoe lees ik korte verhalen’ en is geschreven door Lidewijde Paris. Ik hou heel erg van haar manier van schrijven en las eerder van haar het boek ’Hoe lees ik?’ over het lezen van romans. Ook Paris illustreert haar boodschap met een veelvoud aan voorbeelden en in dit boek zijn zelfs veertien verhalen uit de wereldliteratuur opgenomen. Aan de hand van die verhalen beschrijft Paris wat een kort verhaal goed maakt en hoe schrijvers het ‘spel met de lezer’ spelen, zoals zij het noemt.

Ergens is het boek ontmoedigend, want de gekozen verhalen in het boek zijn van zeer hoog niveau en ik heb niet de illusie dat ik een verhaal kan schrijven met zoveel verborgen motieven en beeldspraak, maar het geeft een goed inzicht in hoe een verhaal kan zijn opgebouwd. In dit boek komt óók aan de orde hoe je met suggestie de lezer kunt sturen, wat het belang is van de eerste alinea, welke informatie op welk moment met de lezer wordt gedeeld en andere lessen die een verhaal goed maken.

Wat ik meeneem uit het boek van Paris is dat je een verhaal interessant kunt maken door met contrast te werken. Twee personages met tegengestelde karaktereigenschappen bijvoorbeeld of een personage iets heel anders te laten zeggen dan doen. Zo kan er van alles in een verhaal verborgen zitten en als je dat als lezer aan de oppervlakte wilt krijgen, dan is het boek van Paris echt een aanrader.

 

 

Tot slot: als je je afvraagt hoe een schrijver de volgorde van verhalen in een verhalenbundel bepaalt, dan raad ik je aan het boek Korte verhalen schrijven van Rozeman te lezen. Verhalen in een bundel zijn namelijk beslist niet willekeurig gekozen. Integendeel! Er ligt een slimme strategie aan ten grondslag.

1000 Resterende tekens